Gekookte lijnolie wordt in Nederland vaak gebruikt als eindproduct voor houtbescherming. Wat veel mensen echter niet weten is dat er heel veel verschil in soorten lijnzaadolie zit. Zoveel zelfs dat sommige soorten gekookte lijnzaadolie eigenlijk helemaal niet gekookt zijn… Op deze pagina proberen we een klein tipje van de sluier voor u op te lichten.
Gekookte lijnzaadolie wordt gemaakt uit olie die wordt geperst uit zaden van de vlasplant. Er zit uiteraard verschil in de kwaliteit van de zaden en ook de wijze waarop we de olie koken heeft grote invloed op de kwaliteit. En dat verschil in behandeling vergt kennis van zaken, de juiste installatie en ook zeker een grote dosis ambachtschap.
Dubbel Gekookte lijnolie wordt gemaakt uit Rauwe Lijnzaadolie. Dat is het product dat na het persen van lijnzaad ontstaat. Lijnzaad is het zaad van de vlasplant. Er zijn een aantal soorten vlas. Sommige boeren telen vlassoorten voor de stengels om daar linnen (vroeger lijnwaad genoemd) van te maken. Andere boeren telen soorten die een hoge olie-opbrengst hebben. Die laatste soort is uiteraard degene waar wij onze grondstoffen vandaan halen. Meer informatie over die grondstof leest u op de rauwe lijnzaad olie pagina.
Door rauwe lijnzaadolie tot ongeveer 190 graden Celsius te verwarmen in speciaal daarvoor ontwikkelde ketels maken we gekookte lijnolie. U kunt zo’n ketel vergelijken met grote friteuse. De ketel is natuurlijk voorzien van de nodige meetinstrumenten om het kookproces goed te kunnen volgen. Als de olie in de ketel is gebracht verwarmen we deze tot de juiste temperatuur.
Soms is dat direct een eind-temperatuur, soms is is het een temperatuur waarbij we een andere grondstof toevoegen. Het temperatuurverloop van dit proces is nauwkeurig bekend. Daardoor weten we vooraf precies weten hoeveel tijd er nodig zal zijn voor het koken. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld het koken van Tungolie. Dat is veel onvoorspelbaarder en vergt dus veel meer aandacht en ervaring.
Boven een bepaalde temperatuur ontstaat een exotherme reactie wat betekend dat het proces zelf warmte gaat genereren. Als we dus op dat moment de verwarmingsinstallatie uit zetten wordt de olie nog steeds warmer en warmer. Zouden we niet op tijd ingrijpen dan zou de olie spontaan in brand vliegen of zou een grote klomp kauwgom in plaats van een mooie olie ontstaan. Als de olie de juiste temperatuur heeft koelen we deze om de temperatuur naar beneden te brengen en deze exotherme reactie te stoppen.
Tijdens het kookproces gaan de moleculen in de olie onderling verbindingen aan waardoor deze niet langer als losse “draden” in de olie drijven maar “vernetten” tot een raster van moleculen. Een dergelijk raster vormt een sterkere en elastischer film dan de losse moleculen uit de rauwe lijnzaadolie. De olie kan zich door die gewijzigde samenstelling beter verbinden met zuurstof. Er zijn ook soorten op de markt die niet gekookt zijn… Het verschil tussen die soorten met de soort die wij maken zit in het vernetten van de moleculen. Door het vernetten krijg je een betere oliefilm.
Onderaan deze pagina vind je alle materialen die je nodig hebt waaronder:
Om deze oliesoort te maken wordt rauwe lijnzaadolie tot circa 190 graden verhit. In dat proces worden ook droogstoffen toegevoegd zodat een natuurlijk drogende olie ontstaat.
Deze soort wordt op een iets andere wijze verkookt. Daardoor is de zuurgraad lager en ontstaat een minder agressieve olie.
Standolie is een gekookte en geraffineerde olie die over het algemeen sterk ingedikt is door langdurige verkoking. Het wordt onder andere toegepast om verf elastischer te maken en meer glans te geven. Het vergeelt minder dan gewone gekookte variant en vormt na droging een glanzende, elastische laag die bovendien erg duurzaam is.
Geraffineerde lijnzaadolie is olie die gekookt en behandeld is met bleekaarde waardoor de slijmstoffen uit de olie gehaald worden en tevens de kleur van de olie lichter wordt.
Verrijkte Gekookte lijnzaadolie is daadwerkelijk gekookt waarbij bovendien tijdens het koken op het juiste moment een percentage Tungolie is toegevoegd om de kwaliteit nog verder te verbeteren. Klik hier voor deze Verrijkte Gekookte Lijnolie.
Sommige bedrijven brengen ook een mix van rauwe Lijnzaadolie met siccatief op de markt als “gekookte Lijnolie”. Veelal gaat het dan echter om geblazen lijnzaadolie. Geblazen Lijnzaadolie wordt verkregen door rauwe Lijnzaadolie te verhitten, er een siccatief aan toe te voegen en er vervolgens lucht door te blazen. Op die manier ontstaat een olie met een bruine kleur die snel droogt. De kwaliteit ervan is minder maar de prijs ook…
