In tegenstelling tot vernis en verf hoort een olie-afwerking in het hout te zitten en niet er bovenop. Daarnaast heeft olie zuurstof nodig om af te kunnen binden en zo te kunnen drogen. De werkwijze voor het aanbrengen van een olie-afwerking is dan ook als volgt (ongeacht merk en type van de olie):

• De olie dun aanbrengen met kwast, roller of doek.
• Ongeveer een half uur in laten trekken *). Plaatsen die in die tijd de olie makkelijk opnemen direct nogmaals behandelen en met name kopse kanten, knoesten, scheuren en dergelijk extra aandacht geven.
• Het oppervlak afnemen met schone, droge lappen zodat er geen oliefilm op het oppervlak achterblijft.
• De lappen uitgespreid laten drogen om broei te voorkomen.
• Eventueel volgende lagen na een dag wachten aanbrengen.
• Zoveel lagen aanbrengen tot het hout niets meer opneemt en dus volledig verzadigd is (als het hout geen olie meer opneemt, kan het ook geen water meer opnemen en is de bescherming tegen rot compleet wat het doel van een olie-afwerking is).

*)

De genoemde tijd van ongeveer een half uur is slechts indicatief. De droogtijd is namelijk onder andere afhankelijk van temperatuur, luchtvochtigheid, laagdikte en houtsoort. Op een warme droge dag bij wat wind kan een half uur dus veel te lang zijn terwijl op een frisse voorjaarsdag het hout veel langer de tijd gegeven kan worden om de olie op te drinken waarmee dan dus ook een betere bescherming wordt bereikt. Zet dus voor u begint aan een groter oppervlak eerst even een klein stukje op en kijk na hoeveel tijd de olie een filmpje begint te vormen. Verwerk vervolgens het oppervlak is delen die u voldoende tijd geven om vroeg genoeg te beginnen met het verwijderen van de overtollige olie.

Wanneer onvoldoende, wanneer niet of wanneer te laat wordt uitgepoetst komt er een oliefilm óp het oppervlak te liggen. De top van die oliefilm zal wel in contact komen met zuurstof en na verloop van tijd wel droger worden maar sluit daarmee de olie die net onder de toplaag zit af waardoor die slechts heel moeizaam zuurstof op kan nemen en dus substantieel langer nodig zal hebben om te drogen. Bij dikke oliefilmpjes zijn droog-tijden van enkele weken of zelfs maanden geen uitzondering. Bijkomend euvel van een te dikke oliefilm is dat deze film kan gaan rimpelen en/of er stof in plakt waardoor een lelijk oppervlak ontstaat. Olie is vooral zeer elastisch waardoor het het "werken" van het hout prima kan volgen en niet losscheurt. Gevolg van het feit dat olie een zacht product is is tevens dat als men olie óp het oppervlak aanbrengt dat dan heel snel allerlei beschadigingen (krassen) zichtbaar zullen worden door gebruik. Als de olie in het hout zit waar het hoort dan is het oppervlak daarentegen net zo hard als het hout zelf.

Als er toch olie op het oppervlak is achter gebleven doordat er niet, te laat of onvoldoende is uitgepoetst dan heeft u de volgende mogelijkheden om dit probleem op te lossen:

• Gewoon wachten. Uiteindelijk droogt de olie vanzelf een keer alleen is niet te voorspellen hoe lang dat zal duren. Betreft het een wand van een schuurtje dan is dat waarschijnlijk een prima optie; zit het probleem op de tuinstoel die u vrijwel dagelijks gebruikt dan is wachten waarschijnlijk minder handig en gaat u door naar de volgende stap.

• Verwijderen van de laag op het oppervlak. Dit gaat het beste met biologisch afbreekbaar afbijtmiddel (zie hieronder). Schuren gaat vrijwel nooit goed omdat het schuurpapier direct vol raakt met de plakkerige olie. Wie geen afbijtmiddel wil gebruiken kan als alternatief ook een schraapstaal gebruiken.

Na verwijderen van de overtollige olie het oppervlak minimaal een dag maar liever langer laten drogen zodat de achtergebleven olie in het hout alsnog zuurstof op kan nemen en kan drogen. Vervolgens waar nodig schuren om het oppervlak glad te krijgen en tot slot een nieuwe toplaag aanbrengen zoals hierboven in de algemene werkwijze omschreven (en uiteraard dan wel goed uitpoetsen).